Beschrijving

Het oppervlak van de zerk wordt ontsierd door donkere vetachtige vlekken.
De voorstelling bestaat uit twee gedeelten. Bovenin zien we op een tafelrand een grote cirkel met rand en daarin het alliantiewapen. De cirkel wordt omgeven door bandwerk, middenonder nog voorzien van een engelenkopje tussen vleugels. Links en rechts hiervan zijn twee linten weergegeven als hangend aan een ring bovenaan en lopend door een ring van het bandwerk. Aan de linten hangen de tweemaal twee wapenschilden met hun naambordjes erboven. Tussen de schilden onderaan en het engelenkopje middenin zien we links nog een doodshoofd tussen vleugels en rechts een zandloper tussen vleugels, hangend aan een balans.
Hieronder bevindt zich de grote inscriptieplaat omgeven door bandwerk, waarvan de zijstukken langgerekte voluten vormen. Boven deze voluten bevindt zich nog een doodshoofd.

Wapens

Alliantiewapen echtpaar (2 schilden, vrouwswapen in ruitvorm): 1 drie afgesneden lelies ^1. op een verbrede voet; een hartschild met twee in twee rijen geschaakte dwarsbalken [Balen]; 2 twee schuinkruisgewijs geplaatste kreeftenpoten met scharen [Creeft]. Beide schilden hangend aan een lint uit de helm komend, welk lint tussen beide schilden uitkomt en middenonder eindigt in twee kwasten. Helm. Dekkleden. Wrong. Helmteken: twee afgewende gehoefde [paarden]benen, waaraan met lint telkens het wapenschildje Balen hangt.
Kwartieren: 1 als manswapen [Balen]; 2 drie molenijzers [Coelborner]; 3 als vrouwswapen [Creeft, ruitvormig]; 4 drie molenijzers [Cuysten, ruitvormig].

Bijzonderheden

Jacob van Balen werd in 1553 of 1554 geboren uit het tweede huwelijk van Christoffel van Balen, met Thomasken Jacops Coelborner (zie zerk 159). Hij studeerde rechten in Leuven en behaalde de titel van meester in de vrije kunsten en licentiaat in beide rechten. In 1575 werd hij (net als vóór hem zijn oom Jan) benoemd tot kanunnik van de Sint-Jan, maar hij deed afstand van deze waardigheid. In plaats van een kerkelijke loopbaan koos hij voor een bestuurlijke carrière: tussen 1587 en 1621 was hij maar liefst zeventienmaal schepen van ’s-Hertogenbosch, waarvan de laatste zesmaal president-schepen. Bovendien was hij van 1595 tot aan zijn dood meester van de Tafel van de Heilige Geest, de belangrijkste Bossche instelling voor armenzorg. In 1586/7 was hij als gezworen broeder toegetreden tot de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap. Vanaf 1592 bewoonde Jacob de ‘Van Balenspoort’ aan de Wolvenhoek. In 1608 stelde Jacob met zijn collega-schepenen Loef en Everswijn in opdracht van het stadsbestuur een kroniek van de geschiedenis van ’s-Hertogenbosch samen. ^2.
Jacob trad op 26 januari 1587 in de Sint-Catharinakerk te ’s-Hertogenbosch in het huwelijk met Engel of Angela Creeft, die toen 26 of 27 jaar oud was. De familie Creeft was afkomstig uit het Graafse: Angela’s grootvader Henrick was rentmeester van die stad geweest, haar oom Henrick was schout van Grave. Haar vader Michiel was getrouwd met de Bossche Elisabeth Henricx Kuysten en woonde in ’s-Hertogenbosch in de Vughterstraat. In een belastinglijst uit 1557 behoort Michiel tot de 15% hoogst aangeslagenen. Voor zover bekend bleef het huwelijk van Jacob en Angela kinderloos. Jacob overleed op 19 of 21 januari 1622. Angela stierf op 17 september van hetzelfde jaar. Beiden werden onder deze zerk in de Sint-Jan begraven. ^3.

Geschiedenis

(Oud 56; Nieuw 568; Martini 321; Smits 146) ^*
De zerk dekte een kelder af die in 1707 op naam stond van de Balens. De legger van 1724 maakt melding van de overboeking op naam van Lambert van Baalen. Uit de legger van 1752-1755 blijkt dat de kelder op dezelfde namen geregistreerd stond als het naburige graf van de familie Van Balen met het nieuwe registratienummer 567 (zie zerk 159). Ook de hier behandelde kelder werd in 1752 dus eigendom van Francois van Baalen, echtgenoot van Anna Maria de Leeuw, en hun kinderen Lambertus, Thomas, Jacobus, Isabella Theresia en Cornelia van Balen. Ook in de legger van 1779 en die van 1804-1805 stonden het graf en de kelder op naam van deze leden van de familie Van Balen. Zo werd de kelder op 12 mei 1779 wederom geregistreerd als eigendom van de kinderen van Francois van Balen, te weten Thomas, Catharina Josepha en Isabella Helena, echtgenote van Anthonij Mathias Suijskens, en haar kinderen Petronella Maria en Martina Antonia Suijskens. Het is opvallend dat de meeste namen die in de legger van 1779 worden genoemd, afwijken van die in de legger van 1752-1755. De legger van 1804-1805 bevat enkel nog de namen van Catharina Josepha en Isabella Helena van Balen, laatstgenoemde inmiddels echtgenote van Johannes Zeebis. In 1821 situeerde Martini de zerk in de zuidelijke buitenzijbeuk van het schip, in de vierde travee vanaf het transept. De zerk van Jacob van Balen lag daar voor de zuidelijke buitenmuur waartegen nog altijd zijn epitaaf (zie zerk 238) is bevestigd. Tussen 1821 en 1912 werd de steen naar de huidige locatie verplaatst.

Personen