Beschrijving

Het betreft hier een gedeelte van een zerk en wel een ondergedeelte waarvan ook de rechterkant is verdwenen. De zerk ligt nu met de hoofdkant naar het oosten.
De oorspronkelijke zerk bezat tekstbanden met vergrote vierkanten als hoeken, waarin zich kwartierwapens bevonden. De linkerbenedenhoek is bewaard gebleven en toont nog een kwartierwapen.Verder zien we een cartouche in de vorm van een verhoogde, liggende rechthoek met simpele uitstulpingen aan de kanten. Hierboven is een brede band met omgeslagen zijkanten te zien, waarop zich de spreuk bevindt. Van het bovenveld zijn de ondergedeelten te zien van wat waarschijnlijk twee ruitschilden waren, gehouden door menselijke figuren waarvan de onderbenen en voeten zichtbaar zijn, met tussen beide de uiteinden van dekkleden.

Wapens

Alleen het kwartierwapen linksonder is bewaard gebleven: een dwarsbalk over een gesteeld klaverblad [De Quade]. ^1.
Hs 1709, 9.1 kent nog alle aanwezige wapens. Het hoofdwapen geeft drie zespuntige sterren. Onder dit wapen staan links en rechts twee kleinere wapens met de familienaam Stercke: drie omwonden morenkoppen ^2., in het schildhart vergezeld van een vijfpuntige ster, en Vechel: een leeuw. Verder nog zijn vier kwartierwapens: 1 drie zespuntige sterren [Berckel]; 2 een dwarsbalk over een gesteeld klaverblad; 3 een schuinkruis; 4 een dwarsbalk, boven vergezeld van drie schuinkruisjes.
De kwartierwapens moeten die van de man zijn. Uit de beschrijving blijkt dat het hoofdwapen voorzien is geweest van dekkleden. Le Grand Théatre (1734) schrijft de kwartierwapens toe aan Berkel, Quade, Vechel en Deurne.

Bijzonderheden

HS 1709, 9.1 geeft de volledige weergave van de oorspronkelijke tekst: ‘Hier leijt begraven Geraert Jansz van Berckel, Raetsheer deser stadt, sterft den 13 Julij 1546 ende Judicht van Vechel, sterft den 2 Meij 1566.’
Gerit van Berkel is tussen 1496 en 1499 geboren als zoon van Jan van Berkel en Elisabeth de Quade van Ravesteyn. Tussen 1532 en 1543 was hij viermaal schepen van ’s-Hertogenbosch. In eerste echt was hij gehuwd met Maria Goyaerts Sterck, weduwe van Jan van Gameren. Na haar dood hertrouwde hij met Judith van Vechel, rond 1515 geboren als dochter van Dirck Goyaerts van Vechel en Mechtelt Henricx van Aerle. Haar vader was van 1511 tot en met 1513 drie termijnen achtereen goede man van ’s-Hertogenbosch. Gerit overleed op 13 juli 1546 en werd in de Sint-Jan begraven. Judith hertrouwde met Herman Gerits Proeninck van Deventer, veelvuldig schepen van de stad, die in 1545 weduwnaar was geworden van zijn eerste vrouw Hillegonda Kemp. Herman overleed op 16 september 1550 en werd elders in de Sint-Jan begraven (zie zerk 414). Kort daarop kocht Judith een huis aan de huidige Choorstraat, waar zij de rest van haar leven woonde en dat na haar dood in het bezit kwam van haar zoon Gerit van Berkel. Judith overleed op 2 mei 1566 en werd in de Sint-Jan begraven bij haar eerste man. ^3.

Geschiedenis

(Oud 90; Nieuw 530; Smits 95-1) ^*
De zerk van Gerit van Berkel werd naar alle waarschijnlijkheid in 1702 van zijn toenmalige plek verwijderd en op een naburig graf gelegd om zo plaats te maken voor de aanleg van een kelder (zie zerk 151). Dit naburige graf stond zeker vanaf 1707 te boek als kerkgraf en bevond zich in de zuidelijke binnenzijbeuk van het schip, in de tweede of derde travee vanaf het westen. Tussen 1821 en 1912 werd de zerk verplaatst naar zijn huidige plek.
Wanneer de steen gebroken is, is niet bekend. Gezien het feit dat handschrift 1709 de volledige inscriptie toont en Martini de zerk niet heeft opgenomen, mag aangenomen worden dat de breuk tussen 1709 en 1821 is ontstaan.

Personen