huidige plaats | | in de zuidelijke binnenzijbeuk van het koor, de derde travee vanaf het transept, aan de noordzijde tussen de derde en vierde koorpijler locatie in 1821 volgens Martini (zie plattegrond) |
maten | | 135 x 234 cm |
steensoort | | maaskalksteen met witte aders |
inscripties | |
klik op de afbeelding om deze te vergroten.De zerk vertoont aan de bovenzijde een breuk, die de inscriptie in het bovengedeelte van het middenvak doorkruist. Verder zijn de vierpassen enigszins afgesleten.
De oorspronkelijke tekst bevindt zich in een tekstband die wordt doorbroken door hoekvierpassen met daarin de evangelistensymbolen. Het middengedeelte van het middenveld wordt ingenomen door het in reliëf weergegeven wapen, waarbij opvalt dat het lint waarmee het schild is opgehangen aan de helm opvallend breed is weergegeven. De tweede inscriptie is gegraveerd op een verhoogd veld boven het wapen. Het verhoogde veld onder het wapen is leeg.
Alliantiewapen (1 schild): Gedeeld; I een vos; II doorsneden; a twee rozen naast elkaar; b de onderhelft van een zespuntige ster. Het schild hangend aan een lint uit de helm komend. Helm. Dekkleden. Wrong. Helmteken: een gemetselde kuip, waaruit een uitkomende vos.
Hs 1709, 39.1 geeft ook de kleuren van de wapens en noemt verder de familienamen: Gedeeld; I in zilver een rode vos [Elants]; II doorsneden; a in rood twee zilveren rozen naast elkaar en een lege zilveren schildvoet; b in zilver de onderhelft van een rode zespuntige ster, gaande uit de bovenlijn [Blijenburg].
De familie Elants behoorde evenals de familie Van Maeusyenbroeck (ook: Moesienbroeck, Mosienbroeck, Meusienbroeck) in de zestiende eeuw tot de meest vooraanstaande geslachten van Dordrecht. Jan Jan Elants, wiens moeder uit de familie Van Blijenburg stamde, was in 1554 en 1555 raad, in 1558, 1562, 1563, 1566, 1567, 1570 en 1571 schepen van Dordrecht. De keuze van Dordrecht in de zomer van 1572 voor de partij van de Opstand was voor Jan aanleiding om met zijn zwangere vrouw Catharina zijn geboortestad te verlaten. Ver is hij niet gekomen: op 28 november van dat jaar overleed hij in Den Bosch, waar hij in de Sint-Jan is begraven. Zijn weduwe beviel in februari 1573 van een dochter Jenneken, die in dezelfde kerk ten doop werd gehouden. Deze weduwe vinden we nog eenmaal meer vermeld in Den Bosch: in juni 1574 was zij getuige bij de doop in de Sint-Cathrien van Lysbeth Henricx de Raet uit Zaltbommel. Het is onzeker of Catharina met haar kinderen in ’s-Hertogenbosch is blijven wonen. Waar zij dan wel heen zijn gegaan is onbekend, wellicht zijn ze toch teruggekeerd naar Dordrecht?
In 1617 werd Anna Elants, een dochter van Jan, in diens graf in de Sint-Jan bijgezet. Anna was getrouwd met Adriaen, zoon van Cornelis Maeusyenbroeck en Maria Oem. Hij had rechten gestudeerd en was werkzaam als advocaat, waarschijnlijk in Dordrecht. Volgens de Dordtse geschiedschrijver Matthijs Balen had hij ‘verscheyde aanzienlijke Ampten geweygerd’ en was hij een ‘treffelijk Rechts-geleerde, en groot onderzoeker der Oudheyd’. Toen zijn vrouw in 1617 overleed werd zij niet in haar woonplaats – waarschijnlijk Dordrecht – maar in Den Bosch begraven, in het graf van haar vader. Haar man liet de Haagse schilder Jan Antonisz. van Ravesteyn een memorietafel schilderen, waarop het echtpaar met hun patroonheiligen knielend is weergegeven voor een kruisigingstafereel. Dit schilderij heeft zeer waarschijnlijk tot 1629 nabij het graf van Anna in de Sint-Jan gehangen. Adriaen overleed in 1630 en is waarschijnlijk dezelfde als de heer Muijsenbroeck, van wie het overlijden op 28 april 1630 in de registers van de Sint-Jan wordt opgetekend met de opmerking: ‘begraven buijte deze stad’. 1.
(Oud 6; Nieuw 247; Martini 242; Smits 261) *
De zerk dekte een kelder af die blijkens de leggers in ieder geval vanaf 1707 niet meer in particuliere handen was.
Op de plattegrond van Martini ligt de zerk in de zuidelijke buitenzijbeuk van het koor, het voormalige Nicolaaskoor, in de vierde travee vanaf het transept, een paar meter ten zuidwesten van de vijfde middenpijler. Hij had hier zeker al vanaf het begin van de achttiende eeuw gelegen. Ten laatste in 1912 kwam hij op zijn huidige plaats te liggen.
| Balen, Matthijs |
| Blijenburg, N.N. van |
| Elants, Anna |
| Elantssz., Jan 28-11-1572 |
| Maeusyenbroeck, Adriaen |
| Maeusyenbroeck, Cornelis |
| N.N., Catharina |
| Oem, Maria |
| Raet, Lysbeth Henricx de |
| Ravesteyn, Jan Antonisz. |
Legenda: begraven in de Sint-Jan
vet: hoofdbegravene.
klik op de afbeelding om deze te vergroten.