Beschrijving

De zerk is zeer glad geworden en de wapens zijn nauwelijks meer te onderscheiden. Ook van de inscriptie is het grootste gedeelte onleesbaar geworden. De zerk is in twee gedeelten verdeeld. Bovenaan zien we de familiewapens onder twee festoenen die in het midden zijn opgehangen aan een ring. Links en rechts hangen aan linten tweemaal twee wapenschilden. De onderhelft is een inscriptieplaat omgeven door bandwerk. De gegraveerde letters van de inscriptie hebben verschillende groottes en vormen.

Wapens

Alliantiewapen echtpaar (2 schilden, vrouwswapen in ruitvorm): 1 gevierendeeld; I en IV drie vierbladige rozen; II en III drie palen van vair; een schildhoofd met drie pijlpunten [Van Zutphen]; 2 een klimmende wolf [Ghyselen]. Beide schilden hangend aan een lint uit de helm komend, welk lint zich aan de buitenzijde van de schilden voortzet en in het midden onder eindigt in kwasten. Helm. Dekkleden. Wrong. Helmkroon: een kroon van drie bladeren en twee parels. Helmteken: een spits toelopende muts, getopt met een vierbladige roos.
Kwartieren: 1 als manswapen; 2 een leeuw; 3 als vrouwswapen; 4 drie molenijzers.
Hs 1709, 16.1 geeft als overlijdensdatum 1647 in plaats van 1642 en een leeftijd van 87 jaar in plaats van 82. Het laatste cijfer, vermoedelijk een Z met of zonder onderstreepje, wordt blijkbaar anders geïnterpreteerd. De naam van de vrouw is hier Ulanda. In het wapen van Van Zutphen worden hier correct schuinlinks geplaatste klophamers en geen pijlpunten gegeven. ^1. Bij de kwartierwapens worden de namen gegeven: 1 Van Zutphen; 2 Hagens; 3 Gijsselen; 4 Kuijsten.

Bijzonderheden

Adriaen van Zutphen was een zoon van Henrick Aertszn. van Zutphen en van Petronella Hagens, die beiden voor 1603 overleden. De Van Zutphens waren kooplui, niet alleen Henrick en zijn zoon Adriaen, maar ook diens broers Aert – die handelde in lint en lijnwaad – en Hendrik, koopman in Amsterdam. Hun zuster IJken overleed omstreeks 1626, met achterlating van een achttienjarige zoon die zij had bij Richard Vorster, een Hiberneus of Irlander, in garnizoen te Rijnberk.
Adriaen van Zutphen kocht in 1631 het huis ‘Het Cijferboek’ in de Verwersstraat. Zijn weduwe Ulanda van Gijsselen liet in 1648 bij testament nog veel meer huizen na: behalve een pand in de Hinthamerstraat ging het om de huizen ‘De Gouden Flessche’, ‘De Regenboog’, ‘In den Gulden Roose’ en ‘In de Samson’, die alle gelegen waren aan de Markt. Deze huizen werden samen met renten, cijnzen, pachten en contanten uit de nalatenschap in 1648 gedeeld door haar kinderen Johan, Theodora en Helena, allen op de zerk genoemd, alsmede door Anna, die was gehuwd met Reijnier Polen en door de kinderen van haar vooroverleden zoon Gerard.
De oudste zoon Johan van Zutphen was in 1644 door Frederik Hendrik aangesteld als schepen. Tot 1684 vervulde hij in totaal elfmaal deze functie, die na 1660 alleen nog openstond voor gereformeerden. Dat was opmerkelijk, want Johan van Zutphen was al voor 1642 gezworen lid van de toen nog uitsluitend katholieke Illustre Lieve Vrouwe Broederschap. Mogelijk is hij nadien alsnog tot de gereformeerde religie overgegaan. Johan van Zutphen was tevens rentmeester van ’s-Hertogenbosch. Blijkens de zerk was Johan gehuwd met Belia van der Gali of Gall, terwijl uit zijn – verloren gegane – testament juist zou zijn op te maken dat hij niet was gehuwd. Wel had hij bij Catharina van Bocxel een natuurlijke dochter Johanna, die bij hem inwoonde en die op 19 december 1692, drie weken na zijn overlijden, van de Raad van Brabant brieven van legitimatie ontving, tegen betaling van een bedrag van 200 gulden. Deze Johanna huwde in eerste echt met Matthias Weinghuijsen, ritmeester in het regiment van de prins van Nassau Saarbrücken. Na diens overlijden te ’s-Hertogenbosch op 28 augustus 1693 hertrouwde zij met ritmeester Johan Evert Otto.
Van de overige Van Zutphens die op de zerk worden genoemd huwde Gerardus met Walburg Tholincx. Theodora en Helena bleven ongehuwd. Helena maakte haar testament voor notaris Jacob de Bye op 6 juli 1679. Daarin werd onder meer bepaald dat na haar overlijden, ‘terwijl haar dode lichaam nog op de aarde staat’ voor haar sterfhuis twee mud rogge in gebakken brood moest worden uitgedeeld aan de armen. ^2.

Geschiedenis

(Oud 207; Nieuw 158; Martini 213; Smits 46) ^*
In 1707 stond het graf op naam van de heer Van Zutphen. De legger van 1724 vermeldt de overboeking op naam van Adriaen Vloots. Omdat hij kinderloos stierf, verviel het graf na zijn dood aan de kerk.
In 1821 lag de zerk in de middelste straalkapel, de huidige Annakapel. De steen bevond zich hier vermoedelijk al ten tijde van de eerste begrafenis in 1642, maar zeker bij de begrafenissen in 1673, 1682 en 1692. Tussen 1821 en 1912 kwam de zerk op de huidige plek te liggen.

Personen