Beschrijving

Van de tweede inscriptie op het middenvlak zijn nog slechts een drietal willekeurige letters te onderscheiden. Ook de wapensymboliek is ernstig beschadigd. De zerk heeft aan de randen een tekstband met omgeslagen hoeken. In het midden zien we een verdiepte cirkel zonder rand met vrij daarin de wapentekens zonder schild.

Wapens

Een haak in de vorm van een omgekeerde V, vergezeld boven van twee zespuntige sterren en beneden van een omgekeerde vijfbladige roos.
Hs 1709, 115.2 geeft eveneens een cirkel met vrij daarin twee kronen van drie bladeren en twee parels, naast elkaar. Het is onduidelijk waarom er een dergelijk verschil bestaat tussen zerk en handschrift. ^1.

Bijzonderheden

Over Lysbeth en Jenneken Bottermans is weinig bekend. Volgens de grafzerk heetten zij Bottermans, in archivalische bronnen worden zij steevast aangeduid als Bottelman(s). Zij waren dochters van Herman Bottelmans, die waarschijnlijk uit Helmond afkomstig was. Jenneken werd in 1518/9 gewoon lid van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap en ook Lysbeth was lid. Jenneken kocht in 1527 en 1541 enkele erfcijnzen op onderpanden in ’s-Hertogenbosch. Lysbeth woonde wellicht in Helmond, bij de aantekening van de betaling van haar doodschuld aan de Broederschap in 1557/8 staat immers vermeld: ‘opten kerckhoff van Helmont’. Beide zusters overleden in oktober 1557, waarschijnlijk als gevolg van de groote sware pestilencie die de stad toen in haar greep had.
De derde persoon die op deze zerk wordt vermeld is Jan Gerits Scheffer(s), de eerste van een bekend geslacht van Bossche boekdrukkers. Jan voerde vanaf 1540/1 een boekwinkel en drukkerij in de Kerkstraat. Hij was getrouwd met Anna, een dochter van Jan Sweers alias Bottermans. Zij was verwant aan Lysbeth en Jenneken Bottelmans, op welke manier precies is niet bekend. Borchgardis, een verder onbekende dochter van Jan en Anna, werd in het testament van Jenneken Bottelmans bedacht met een erfcijns van 3 gulden. Jan Scheffer overleed op 12 maart 1565 of 1566. Tegenover dit graf werd een schilderij of wapenkastje geplaatst met dubbele deuren, waarop Jan Scheffer in biddende houding was afgebeeld. In 1629 werd dit schilderij aan de familie teruggegeven, die het in 1740 nog in haar bezit had. Op dit schilderij stonden diverse familieaantekeningen genoteerd. Hoewel hiervan niets op de grafsteen staat vermeld, blijkt uit die aantekeningen dat Anna Bottelmans op 14 maart 1587 overleed en bij haar man werd begraven en dat ook een aantal van hun kinderen en kleinkinderen in ditzelfde graf zijn begraven. ^2.

Geschiedenis

(Oud 340A; Nieuw 417; Martini 106; Smits 52A) ^*
In 1707 stond het graf op naam van Scheffers. De legger van 1724 vermeldt dat het graf in het bezit is gekomen van de kinderen van Jan Scheffers den ouden. Waarschijnlijk betreft een van hen Petrus Scheffers die in de legger van 1752-1755 wordt genoemd. Naast deze Petrus Scheffers worden ook de kinderen van Maria Anna Scheffers, echgenote van Huijbert van Bruggen, genoemd. In deze legger wordt verder verwezen naar een tekstpassage bij het graf met het nieuwe registratienummer 358 (Oud 24) die ook zou gelden voor dit graf. Beide graven waren kennelijk door dezelfde familie gekocht. Uit de gemeenschappelijke tekstpassage blijkt dat het graf eigendom was geworden van de kinderen van Petrus Scheffers, te weten Jan, Jacobus en Maria Scheffers, echtgenote van Johannes Nicols. Verder worden de namen genoemd van Maria Scheffers, weduwe van Petrus van der Burg, Engelina Scheffers, echtgenote van Cornelis Vervorst, Johanna Maria Scheffers, eveneens getrouwd met een Vervorst (voornaam onbekend), en hun kinderen Quirinus, Engelina, Wilhelmina en Helena Vervorst. Laatstgenoemde was de echtgenote van Mathijs van Geffen. Alle in deze tekstpassage genoemde personen waren kinderen en kleinkinderen van Helena Verwijs en Johannes Scheffers. In de legger van 1779 worden aan deze lijst van namen geen nieuwe namen toegevoegd en in de legger van 1804-1805 ontbreken alle gegevens betreffende eigenaren van dit graf.
Op de plattegrond van Martini uit 1821 is de zerk terug te vinden in de noordelijke binnenzijbeuk van het schip, in het midden van de tweede travee vanaf het transept. Uit de locatieaanduidingen in de leggers blijkt dat de zerk in 1707 hier al lag. Ten laatste in 1912 werd de zerk naar de huidige plek overgebracht.

Personen