Beschrijving

Aan de onderzijde van de zerk is een stuk verdwenen. Linksboven zijn verder grove beschadigingen te zien en in de linkerbenedenhoek is een kleine breuk. Verder is het oppervlak erg vervaagd, met als gevolg dat van het wapen en de omringende krans slechts vage contouren zijn te onderscheiden. Ook zijn grote delen van de inscriptie niet meer te lezen.
De zerk heeft een tekstband die wordt weergegeven als zijnde omgeslagen op de hoeken. Midden op de zerk is een lauwerkrans aangebracht, versierd met vier rozetten en daarbinnen het wapenschild, opgehangen aan een gekruist koord. De inscriptie onder het wapen is later aangebracht, evenals de vier regels boven het wapen.

Wapens

Alliantiewapen echtpaar (?) (1 schild): Gevierendeeld; I een omgewende leeuw; II een springende vos; III een hand- of huismerk; IV drie palen van vair. Het Hs 1709, 164.1 geeft in I in groen een gouden leeuw en in III in zilver een groen hand- of huismerk.
Het hand- of huismerk bestaat uit twee harten, een gewoon en een omgekeerd, over elkaar geplaatst, met op de punt van het omgekeerde hart een kruisje, dat volgens de tekening uit circa 1900 de bovenkant van dit schilddeel raakt en volgens de handschriften 1709 en Martini (nr. 317) niet.
De linkerschildhelft zal het wapen met drie palen van vair en een schildhoofd met een rennende vos moeten voorstellen, bekend als het wapen Van Ammerzoijen.

Bijzonderheden

In Hs 1709, 164.1 zijn nog de thans op de zerk ontbrekende tekstgedeelten gegeven: op regel drie en vier lezen we in aansluiting op ‘1583 den 28’: ‘Januarij en Jan soene/ Dircx de Gruijter’ en op de laatste regel nog in aansluiting op juffrouw: ‘Geertruijd/ Kerpers Sterft den 29 Meij 1697.’
Jenneken Hamer is rond 1518 geboren uit het huwelijk van Huybert Jans Hamer († 1532) met Johanna Jan Jan Mallants († 1533). Haar vader was verver van beroep, van welk ambachtsgilde hij driemaal als deken fungeerde. In de belastinglijsten van het begin van de zestiende eeuw behoorde Huybert gemiddeld tot de 23% hoogst aangeslagenen. Jenneken en haar oudere zuster Mechtelt, die respectievelijk in 1537/8 en 1532/3 gewoon lid van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap waren geworden, bleven hun hele leven ongehuwd en vatten het plan op om een gasthuis voor arme vrouwen op te richten. Na Mechtelts dood in 1570 verkreeg Jenneken van de hertog hiertoe toestemming. Zij bestemde hiervoor een complex van acht kamers in het ‘Batenpoirtken’ aan het Klein Lombardje (tegenwoordig in het Lombardje). De daadwerkelijke oprichting vond plaats op 2 maart 1582. Korte tijd later overleed Jenneken. Het Jenneke-Hamersgasthuis bleef tot in de Franse tijd bestaan. ^1.
Een van de erfgenamen van Jenneke Hamer was Dirck Peters de Gruyter als man van Maria Jan Adriaens van der Heyden. Waarschijnlijk is er sprake van verwantschap tussen Maria en Jenneken Hamer. Dirck is een zoon van Peter de Gruyter, die in 1568 was geëxecuteerd voor zijn rol in de troebelen van 1566-1567. Dirck was net als zijn vader waard van de herberg ‘In den (Gouden) Leeuw’ aan de Schapenmarkt. Op 28 januari 1577 was hij in de Sint-Catharina in het huwelijk getreden met Maria van der Heyden. Uit dit huwelijk stammen drie kinderen, die op hun beurt gedrieën de herberg ‘In den Gouden Leeuw’ dreven. Alle drie liggen onder deze zerk begraven: Gertruyt, op 25 oktober 1577 gedoopt in de Sint-Jan, haar broer Jan, die stierf op 25 november 1621 en hun zuster Barbara die op hoge leeftijd stierf. Dirck de Gruyter hertrouwde met Elisabeth Gerit Peters Somers, uit welk huwelijk Maria stamt. Maria was getrouwd met Hans (ook wel: Jan) Joost Arnt Kerpers of Karpers. Ook Maria werd na haar dood onder deze zerk begraven evenals enkele van haar dochters: Maria, gedoopt op 14 november 1616 in de Sint-Jan, gehuwd met Marten Duyssen; Barbara, gedoopt in de Sint-Jan op 18 januari 1623 en overleden op 27 januari 1656; Gertruyt, gedoopt in de Sint-Jan op 1 november 1626, overleden op 29 mei 1697. Een vierde dochter Elisabeth, gedoopt in de Sint-Jan op 15 november 1618, was in 1657 getrouwd met advocaat mr. Arnt van Mil. Hij staat eveneens vermeld op de zerk. Elisabeth overleed in 1697 of 1698 en wordt niet op de zerk genoemd. ^2.

Geschiedenis

(Oud 110; Nieuw 507; Martini 317; Smits 88) ^*
In de oudste twee leggers wordt gesproken van het graft van de Gruijter. Vanaf de legger van 1752-1755 stond het te boek als kerkgraf. In 1821 lag de zerk van Jenneken Huyberts Hamer in de zuidelijke binnenzijbeuk van het schip, op de grens van de vierde en vijfde travee vanaf het westen. Hier lag hij zeker al in 1707. Tussen 1821 en 1912 werd de zerk slechts een meter verplaatst, en wel in zuidelijke richting. Op deze plek ligt hij nu nog steeds.
1. ARAB RK Remissieboeken 648 38v (26-4-1570); BHIC AILVB 129 101r; AILVB 130 71Ar; AILVB 135 324v; SAH OSA 1358-1364; OSA 1368-1369; OSA 1378; OSA 1380; OSA 1382; OSA 2697 429r; RA 1319 5r-6r (9-12-1533); RA 1337 58rv (22-12-1542); RA 1417 495r-496v (2-3-1582); Coopmans, 41-42; Van Sasse van Ysselt II, 154.
2. SAH DTB 2 287v; DTB 7 (14-11-1616; 15-11-1618); DTB 8 (18-1-1623); DTB 9 (1-11-1626); DTB 39 74r; DTB 271 (5-8-1657); NA 2751 123r, 130r; NA 2823 497r; RA 1419 368r-369v (29-4-1587); RA 1463 184r-185r (4-3-1616); RA 1476 278r-280v (29-3-1605); RA 1540 64r-65r (7-12-1628); Bots, nr. 3591; Schuttelaars 1991, 222. Van Sasse van Ysselt II, 436-437 spreekt ten onrechte van erfgenamen van Jan zoon van Hubert Hamer; het gaat om de erfgenamen van Johanna, dochter van Hubert Hamer.

Personen